W ciągu ostatnich dwóch lat (2014-2015) powstały już trzy niezależne produkcje o Janie Karskim. Za najnowszą - opublikowaną przez Fundację Edukacyjną Jana Karskiego oraz dzięki współpracy z Muzeum Historii Polski, Jan Karski Educational Foundation w USA , Instytutu Badań nad Holokaustem im. Davida S. Wymana, odpowiada dr. Rafael Medoff i Dean Motter. Autor scenariusza - Rafael Medoff jest założycielem i dyrektorem wspomnianego Instytutu, a przede wszystkim znawcą życiorysu Jana Karskiego. Swoją dotychczasową badawczą działalność opierał i buduje na sztuce komiksu. Jest autorem bestselerowej książki „Cartoonists Against the Holocaust”. Współpracował z Marvel Comics, i przy komiksach gazetowych w „The Times”, „Washington Post” oraz z legendami: Joe Kubertem, Art Spiegelmanem. Jest twórcą doświadczonym, o niesamowitym wyczuciu, dobrze przygotowanym do przedstawianego tematu. Co uwidocznił także w tym zeszycie. Zaś Dean Motter jest wybitnym grafikiem. Artystą ogromnie uzdolnionym i światowego formatu. Jednym z tych, których twórczość odcisnęła piętno na piszącym te słowa. Tworzył ilustracje do takich tytułów jak: „The Shadow”, „Spirit”, do zbiorku Batman Black&White. Jego opowieść o „Nietoperzu” pt. „Nine Live” utrzymana w konwencji czarnego kryminału miała w sobie ogromną siłę rażenia. Jego sztandarowym tytułem jest pierwszorzędny „Mister X”, a kolejny jego głośny komiks „Terminal City” - (kilkukrotnie wznawiany) - był nominowany do nagrody Eisnera. Dean Motter był dyrektorem artystycznym Byron Preiss Visual Publikacations oraz DC Comics. Ma w swojej kresce coś oldskulowego i zarazem nowoczesnego. Do tego wspaniale buduje proporcje pomimo oparcia ich na stylistkę Cartoon, a jeszcze nadając tej stylistyce cudownego mroku i klimatu noir (w taki sam sposób jak w pracach Ricka Burchetta). Motter ma ogromne doświadczenie i fach w dłoniach, a opisywany album jest tego potwierdzeniem, i to najwyższego sortu.
Po przedstawieniu autorów przejdźmy do samej opowieści. Jan Karski, właściwie Jan Romuald Kozielewski, pseudonim Witold urodził się 24 kwietnia 1914 w Łodzi, a zmarł 13 lipca 2000 w Waszyngtonie. Ukończył studia prawnicze i dyplomatyczne na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie i podchorążówkę artylerii konnej we Włodzimierzu Wołyńskim. Był obywatelem Polski i Stanów Zjednoczonych, a także honorowym obywatelem Izraela. Był kurierem i emisariuszem Polskiego Państwa Podziemnego i choć nie był jedynym, który za wszelką cenę starał się przekazać „Zachodowi” prawdę o tym, co wyprawiają Niemcy, jako jedyny w ostateczności dopiął swego. Poznaj jego historię od czasów młodości, po czasy współczesne, z każdym ważnym momentem dziejowym. Od ucieczki z transportu wojskowego, po dołączenie do Armii Krajowej, od wydarzeń związanych z przedostaniem się do warszawskiego getta, a następnie do obozu tranzytowego w Izbicy Lubelskiej, skąd Niemcy transportowali Żydów do obozów w Bełżcu i Sobiborze, po decyzję, aby przekazać światu zakres zbrodni - prawdę o Holokauście i terrorze dokonywanym przez Hitlerowców. Na kartach powieści graficznej uwidoczniono każdy istotny moment jego działań. Jan Karski jest naocznym świadkiem Holokaustu, i widzimy jak bardzo przeżywa całą tą sytuację. Jest człowiekiem głęboko wierzącym, praktykującym katolikiem i nie potrafi przejść obojętnie obok tego całego zła. Swoją wiedzę odnośnie rozmiarów i realności tragedii próbował przekazać jako kurier Polskiego Państwa Podziemnego najważniejszym politykom rządów państw koalicji antyhitlerowskiej. Osobiście dostarcza szczegółowe raporty o masowym bestialskim mordowaniu ludności żydowskiej i polaków, a także innych narodowości, przedstawicielom władz brytyjskich, a następnie amerykańskich. Apeluje do mediów, władz - brytyjskiego Ministra Spraw Zagranicznych Anthony’ego Edena i prezydenta Roosevelta. Prosi o działanie i o powstrzymanie tej rzezi wszelkimi środkami, lecz nikt nie chce mu pomóc. Zostaje (wokół sojuszników) sam, „tak jak Polska w 1939”.

Opowieść zaprezentowana w perfekcyjnie naszkicowanych 175 kadrach, wiernie oddaje tło dziejowe. Nie znajdziesz w niej przeinaczeń i zakłamania. Do tego zarówno w warstwie fabularnej, jak i graficznej wciąga czytelnika bezgranicznie. Opowieść jest bardzo absorbująca nie tylko pod względem oparcia na prawdziwej historii, ale także dzięki specyfice wspomnianych grafik, które mają w sobie odrobinę mrocznego noir. W czasie czytania z całą pewnością i przez cały czas zaangażowane są emocje. Zarówno scenariusz jak i mroczne grafiki przemawiają do odbiorcy.

Pod względem edytorskim, także nie można się do niczego doczepić. Zeszyt wydany w amerykańskim formacie i na kredzie, w kolorze - jest dobrze nasycony pachnącą farbą. Nie brakuje w nim paginacji, a czcionka została perfekcyjnie dobrana do prac Deana Mottera. Dzięki czemu nadaje tej powieści graficznej dodatkowych walorów estetycznych. Na dodatkową pochwałę zasługuje wyśmienite klimatyczne tłumaczenie Bożeny U. Zaremby.
Podsumowując! Wydanie tej publikacji jest odzwierciedleniem misji Fundacji Edukacyjnej Jana Karskiego szerzenia wartości uosabianych przez ich patrona - takich jak prawość, odpowiedzialność, odwaga, uszanowanie godności człowieka, nie zgadzanie się na zło. Do tego relacja została zaprezentowana przez znanych renomowanych międzynarodowych twórców, którzy podeszli do tematu rzetelnie oraz z ogromnym zaangażowaniem. Dzięki czemu powstało dzieło o uniwersalnych walorach, które trafi zarówno do młodzieży, jak i dorosłych. Autentyczna postawa Jana Karskiego jest wzorcem postaw do naśladowania dla młodego pokolenia. Chwalebne życie tego bohatera, między innym dzięki tej publikacji, nigdy nie zostanie zapomniane. Jego życiorys to wręcz filmowa historia, która powinna zostać rozpowszechniona na całym świecie.

Jan Karski przeżył tak wiele, a o jego godnym życiu wspaniale opowiada, jakże wartościowa powieść graficzna, którą z czystym sercem zdecydowanie polecam!