FADO ZBYT HERMETYCZNE

Sądziłem, że będzie to opowieść o snującej się po portugalskich knajpkach i ulicach muzyce fado. Tymczasem dotaliśmy komiks poniekąd o powstaniu obrazu "O fado", jaki w 1909 roku namalował Jose Malhoa.

O muzyce będącej dla Portugalczyków i Portugalii świętością pisałem już całkiem niedawno. Było to przy okazji premiery albumu "Fado. Nocne historie" (KLIK). Albumu lekkiego, łatwego i przyjemnego. Będącego pewnego rodzaju żartem jaki Rui Pimentel zrobił sobie z fado. Graficznie "Fado. Nocne historie" oraz "Fado ilustrowane" są z podobnej, przerysowanej i lekko humorystycznej bajki. Ale fabularnie "Fado ilustrowane" jest na przeciwległym biegunie. Jest ciężkie, osadzone w historii i... zdawkowe. A przez to niezrozumiałe dla kogoś, kto nie siedzi w dziejach Portugalii.

Autor - to Jorge Miguel - przenosi nas do Lizbony przełomu XIX i XX wieku. Lizbony królewskiej, gdzie odczuwane są już nastroje rewolucyjne. Lizbony knajp, ciemnych zaukłów, gdzie można dostać w mordę. I Lizbony... fado właśnie! W miejscu tym zjawia się wspomniany na początku Jose Malhoa. Wchodzi w klimat i maluje swój obraz "O fado". Obraz przedstawiający muzyka i pieśniarkę w trakcie występu. By osadzić fabułę w realiach, mamy dołożonych kilka postaci i wydarzeń historycznych (król Dom Carlos I, kolonie w Afryce, proklamowanie republiki, itd.). Ale wszystko to ukazane jest w migawkach. I to największa wada komiksu. Miguel "upycha" komiks dziejący się w historii na 46 planszach. Chce pokazać wiele wątków, a finalnie jedynie je nakreśla.

I dla czytelnika z zachodniego krańca Europy są to wątki czytelne, zrozumiałe. Ale w Polsce, by pojąć "Fado ilustrowane" trzeba już zrobić sobie podbudowę, by nie odłożyć komiksu na półkę w trakcie lektury. Dlatego też z dwóch komiksów o "Fado" - dla tych, którzy chcą "liznąć" portugalskiego klimatu muzycznego - poleciłbym raczej album jaki zaproponował Rui Pimentel. Zaś komiks Jorge Miguela pozostaje lekturą dla bardziej zaprawionych w Portugalii czytelników.

Andrzej Kłopotowski