POLSKA. I NIE MA, ŻE NIE BOLI. MUSI BOLEĆ

Dokonania tego pana można brać w ciemno. Nawet jeśli w tytule stoi, że to „Dziadostwo”. Doceniam szczerość. I potwierdzam. To dziadostwo. Polskie dziadostwo.

Jakub Topor przedstawia już trzecią odsłonę swojego najnowszego cyklu poświęconego Polsce i Polakom. Dalej szydzi i drwi. Z jednego i drugiego. Inaczej się nie da. Polska to takie miejsce, gdzie musi boleć. I boli. Bohaterów, autora, czytelników. Po prostu sprawia, że czujemy się dziadosko. Stąd też „Dziadostwo”.

Autorowi nie sposób odmówić umiejętności opisywania i rysowania typowo polskich sytuacji. Zapicia. Kombinowania ekipy ratunkowej, która wyruszy na ratunek kumplowi w opresji. Wkręcania starszuszków na garnki czy inne badziewie sprzedawane w trakcie pokazów. Wmawiania sobie jakim to wielkim twórcą – w tym przypadku rapu – się nie jest (Ech, gdybyśmy mieszkali w komiksowym raju może byśmy mieli do komiksu dołaczoną płytkę Wlób… Przepraszam, Wróbla; a tak musimy sobie sami wylapo… Przepraszam, wyrapować pod nosem teksty z jego dema).

Nie sposób Toporowi odmówić też umiejętności wyłapywania dziadowskich miejsc, które są wymarzone do komiksu. Jak stacje paliw i pokoje na godziny. Jak fabryki. Czy jak polskie drogi. Ale nie sposób Toporowi odmówić wreszcie umiejętności wymyślania dobrej fikcji – jak ustawka krasnali-kiboli.

Scenariuszowemu dziadostwu dorównuje dziadostwo rysunkowe. Znów jest niedbale, „na kolanie”. Nawet marker, którym Topor rysuje wyraźnie nie chce z nim współpracować i w najmniej spodziewanym momencie zaczyna szwankować (co nie przeszkadza autorowi w dalszym rysowaniu). No dziadostwo totalne.

Ale… Jeśli weźmiemy pilota. Jeśli włączymy telewizor i zaczniemy oglądać programy o ślubach przypadkowych osób. O rodzinnych tragediach. O trudnych sprawach i sercowych rozterkach… Czym różnią się od komiksu Topora? Tytułem, który jest bardziej strawialny? Formą podania? Poza tym to takie samo dziadostwo. Taki sam polski ból (pewnej części ciała). Tylko, że z tych dwóch form – telewizyjnej i komiksowej – ta komiksowa jest bardziej prawdziwa. Bardziej - choć odrzuci warstwą graficzną – normalna. Bardziej polska.

Topor ze swoimi komiksami jest przedłużeniem tego, co Śledziu pokazywał na łamach „Azbestu” i „Produktu”. Autor jest komiksiarzem-socjologiem, który zbudował swój świat, doskonale się w nim porusza, opisuje go i wypycha na pierwszy plan wymyślonych bohaterów. Bohaterów, przy których mógłby pojawiać się dopisek, że wszelkie podobieństwo do osób realnych jest czysto przypadkowe. Podobnie jak przypadkowe są sytuacje. Choć jakże prawdziwe.

„Dziadostwo” trzecie nie zamyka dziadowskiego tematu. I dobrze. Niech się rozwija, niech dalej sprawia ból. Niech dalej pokazuje Polskę i Polaków. Tu i teraz.

Andrzej Kłopotowski