Tadeusz (Andrzej Bonawentura) Kościuszko był jednym z patronów 2017 roku w Polsce. Z tej okazji wydano także trzy komiksy; „Kościuszko. Cena wolności”, „Pół-Jankes, czyli Tadeusz Kościuszko w Ameryce” oraz „Bohater dwóch światów”.

Z pewnością, większości komiksiarek i komiksiarzy słyszała, lub posiada w swojej kolekcji pierwsze z dwóch z wymienionych powyżej tytułów, ale jestem pewny, iż z o trzecim tu wspomnianym, to raczej nie słyszała. Czas to zmienić! Zapraszam do lektury recenzji.

Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie nie było szerzej znane z wydawania opowieści obrazkowych, a tymczasem pracownicy tej instytucji mają w tym zagadnieniu i w tym temacie wiele za uszami. Uczestniczyli w produkcji dwóch kolorowych zeszytów i również uczestniczyli w kilkunastu około komiksowych inicjatywach. W tym miejscu także wspomnę, iż tytuł, który tutaj przybliżę, jest wzorcowym przykładem na komiks regionalny, a zarazem historyczny. Bo choć opowiada o naszym wielkim narodowym bohaterze, to wykonano go w pięknej, uroczej Szreniawie - wsi niedaleko Poznania, w której znajduje się wspomniane Muzeum i zarazem tylko w tym miejscu można go zakupić.

Scenariusz do tego albumiku napisała Hanna Ignatowicz – pracownik naukowy i kustosz tutejszego Muzeum. Na marginesie dodam, iż Pani Hanna Ignatowicz była jedną z autorek wyjątkowej wystawy „Święty Izydor wołkami orze…. Święci patroni w życiu wsi polskiej”, zaś oprawę graficzną w czerni i bieli do niniejszego komiksu wykonał Paweł Buszkiewicz, także etatowy pracownik tutejszego Muzeum.

Niniejsza komiksowa historia jest wierną, choć uproszczoną opowieścią biograficzną o Tadeuszu Kościuszce, a w której postać naszego bohatera stała się swoistym narratorem, czyli twórcą i tworzywem.

Niczym z jego osobistej perspektywy z tej opowieści szkatułkowej dowiadujemy się o kolejnych ważnych i bardzo ważnych momentach z jego życia. Historia opisana i zobrazowana jakby oddolnie, z tak zwanej żabiej perspektywy opisuje, kroczek po kroku dziejową rolę Kościuszki, pierwszego w historii Naczelnika, który poderwał Polaków do czynu zbrojnego, ale także obrazuje najważniejsze jego doświadczenia życiowe np. uczestnictwo w walce o niepodległość Polski oraz Stanów Zjednoczonych.

Poznasz jego losy, od momentu nieszczęśliwej miłości do Ludwiki Sosnowskiej - córki Hetmana Polnego Litewskiego i swoistej ucieczki przed uczuciem we wojskowość, aż do decyzji o wyjeździe do Saksonii, a potem do Francji i Ameryki, aż do powrotu do kraju.

Fabułka ukazuje Kościuszkę nie tylko jako chojraka, ale także jako zwykłego człowieka: cierpiącego, jako człowieka nieszczęśliwego w miłości, ale także jak geniusza wojskowego, czy też wizjonera, ale i wielkiego patrioty.

Bo urodzony 4 lutego 1746 na Mereczowszczyźnie i zmarły 15 października 1817 w Solothurn w Szwajcarii – Tadeusz Kościuszko - był i jest bohaterem naszego kraju, ale i Białorusi oraz Ameryki, zaś ta barwna, świetnie udokumentowana komiksowa opowieść o życiu, walce, zwycięstwach i nawet goryczach jego losu, o jego przyjaźniach i o jego wyborach – to wszystko w sposób bardzo przystępny, ale i stricte skierowany do młodego czytelnika przybliża nam tego nieprzeciętnego człowieka!

Poznajemy go tu autentycznie z rożnych perspektyw i retrospektyw, jako poszukiwacza przygód, genialnego inżyniera wojskowego, a przede wszystkim stratega.

W tym miejscu warto wspomnieć, iż pomimo jakże szerokiego zobrazowania postaci - opartego na faktach historycznych oraz rozrzutu czasowego, to scenariusz jest bardzo spójny, przystępny w odbiorze i dopracowany.

A co do oceny oprawy graficznej! Rysunki zostały wykonane w miksie stylu realistycznego z cartoon - ołówkiem, niemniej nie wyglądają jak szkice. Aczkolwiek szkoda, iż mocniej nie zaakcentowano w nich różnic poszczególnych planów, bo np. wykorzystanie miękkich ołówków i dodatkowe wykonanie światłocieni, z dużą dozą pewności zwiększyłoby trójwymiarowość obrazu.

Z drugiej strony, niniejszy komiks jest reklamowany również, jako kolorowanka dla dzieci, a więc w pewien sposób ten zamysł prezentacji wizualnej broni się.

Warto w tym miejscu dodać, iż dzięki specyfice stylu graficznego Pawła Buszkiewicza, który odrobinę wizualnie przypomina np. dzieła Riyoko Ikedy ma się wrażenie obcowania z mangą, zaś ta maniera na pewno bardzo przypadnie do gustu młodszym czytelnikom.

Nie byłoby tego pozytywnego odbioru komiksu bez jego wyśmienitych rysunków: przejrzystych plansz i klasycznego kadrowania, oraz świetnie skomponowanej dwóch rodzajów czcionek, które wykonane fachowo sugerują inne brzmienie, nadają tempa opowieści vel zwierzeniom Kościuszki, a czasem w innym odwzorowaniu w dymkach, tego dynamizmu z pozoru statycznym ilustracjom. 

Ich dyferencja sprowadza się do następujących kwestii. Mamy zwykłe klasyczne dymki z dialogami i opisem sytuacji naszego narratora, czyli samego Kościuszki, a obok dymki z wydarzeniami z akcji, a które wpuklają wydarzenia i czasem nadają komiksowi dramatyzmu i żywiołowości. Aczkolwiek taka forma w tej opowieści sprawdza się doskonale!

Podsumowując! Publikacja ta jest kompletna fabularnie, graficznie, ale i edytorsko. W sposobie zaprezentowania scenariuszowo-wizualnego ma w sobie coś familijnego, takiego przystępnego w obrazowaniu i w samej lekturze. A jednocześnie ów komiks mógłby być także w pełni użyty, jako swoisty bryk na lekcjach historii. Zarówno w szkołach podstawowych, jak i w liceach, albo może nawet posłużyć jako kolorowanka dla naszych najmłodszych pociech.

Nie zmienia to jednak faktu, iż ta komiksowa opowieść o Tadeuszu Kościuszce, jest lekka w odbiorze, bardzo przystępna, a zarazem nosi w sobie nutkę romantycznej zadumy, ale przede wszystkim przemyca w swojej zawartości ogromną dawkę przystępnej wiedzy.

Reasumując ostatecznie, tytuł ten oceniam pozytywnie i od serca polecam!