BOGOWIE ZSTĘPUJĄ NA ZIEMIĘ

Przypomnienie sobie po latach „Trylogii Nikopola” było przyjemnością. Komiks wciąż porusza, pokazując jak wiele, a – paradoksalnie – również jak niewiele znaczą jednostki. Cały Enki Bilal...

Jest marzec roku 2023. Nad Paryżem unosi się tajemnicza piramida, w której egipscy bogowie rozgrywają właśnie partyjkę w swoją wersję „Monopoly”. Kupują ulice, stawiają domy. Na dole ma miejsce inna rozgrywka. Trwają właśnie przygotowania do wyborów gubernatora grodu nad Sekwaną. I choć wszystko zdaje się być jasne – nie wiadomo tylko, czy w ślad za wyborem na kolejną kadencję Jeana Ferdinanda Choublanca pójdzie jego nieśmiertelność – pojawia się ktoś, kto sprzeciwia się boskiemu planowi. Pojawia się nagle, spadając z… nieba. To Alcyd Nikopol, zahibernowany i zesłany na banicję przed 30 laty. Sekunduje mu Horus. Syn Izydy i Ozyrysa, który znalazł się poza boską piramidą. Oto outsiderzy, którzy razem stworzą duet nie do pobicia.

22 lutego 2025 roku w Londynie poznajemy niebieskowłosą kobietę. To Jill Bioskop - kolejna postać nakreślonego przez Bilala dramatu. Wyrwana znad Tamizy (Tamizy, która przybrała krwawą, czerwoną barwę), wrzucona do Berlina jest poniekąd ziszczeniem sennych marzeń Nikopola, ale i Horusa, z którym przecież stanowią jedno. Można więc rzec, że Jill to niejako wybranka boga. Kim jest ich potomek? Nowym Mesjaszem, który zbawi świat czy może Antychrystem? Podobnych pytań związanych z kolejnymi postaciami można postawić więcej. Kim jest Yelena, specjalistka od genetyki przemierzająca afrykańskie pustkowia? Co łączy ją z synem Nikopola – Nikopolem juniorem? Wreszcie kim tak naprawdę są dziś bogowie? Do czego są nam potrzebni?

Świat wykreowany przez Bilala potrzebuje raczej nowego Zbawiciela. Egipscy bogowie okazują się być takimi samymi skurwielami jak dyktatorzy. Ci, którzy zastępują starych bohaterów wcale nie są od nich lepsi, a rewolucja, którą przynoszą jest jedynie namiastką zmian, jakich potrzebują zepsute miasta (najczęściej jest to rewolucja obyczajowa, kończąca się zmianą strojów, obowiązujących makijaży i fryzur). Londyn to – jak określają go sami bohaterowie – śmierdzące szambo. Paryż dzieli się na getta dla tych gorszych i lepsze dzielnice dla elity. Berlinem zdają się rządzić islamochrześcijanie, których świątynie górują nad… murem! Dobrze się ma Jugosłowacja oraz Imperium Czechosowieckie. No i tylko te „drobne konflikty” na Bałkanach… Ileż tu nawiązań do współczesnej historii Europy!

Czytając „Trylogię Nikopola” widzimy nie tylko zmiany w życiu bohaterów, ale – co bardziej istotne – rewolucyjne zmiany w charakterze komiksów Bilala. Nie dziwi to. „Targi nieśmiertelnych” powstały w roku 1980. „Kobieta pułapka” w roku 1986, zaś „Zimny równik” po kolejnych sześciu latach, w roku 1992. Ten czasowy rozrzut widać doskonale patrząc na warstwę graficzną. Widać, jak zmienia się kreska, widać też jak Bilal powoli przechodzi do zimnych, depresyjnych barw, którymi oddaje bezsens sytuacji, w jakiej znaleźli się Jill i Nikopol oraz Yelena i Niko. Pozwalają mu też pokazać ostateczny upadek starego porządku, starych bogów, których miejsce ma zająć ktoś nowy, ktoś inny.

Czytając cykl za jednym zamachem widać też – jak z odcinka na odcinek - zmienia się klimat opowieści. „Targi nieśmiertelnych” to jeszcze science fiction osadzone na paryskich ulicach oraz na paryskim niebie. „Kobieta pułapka” to pogłębione studium postaci. Zamykający cykl „Zimny równik” to już historia poszukiwania swojego miejsca w postapokaliptycznym świecie.

Obecnie w nasze ręce trafia trzecie już polskie wydanie tej serii Bilala. Po raz pierwszy ukazała się w formie trzech albumów w latach 2002-2003. Jej drugie wydanie (było niestety pomniejszone) pojawiło się w roku 2014. Wreszcie teraz zostaje wydana w powiększonym formacie (identycznym jak wcześniej m.in. „Animal'z”, „Julia & Roem", „Kolor powietrza" czy „Bug". Teraz pozostaje tylko czekać na podobne wydanie „Tetralogii potwora".

ZIMNA, SUROWA FANTASTYKA DLA AMBITNYCH

Egmont nie zwalnia tempa i miesiąc w miesiąc wypuszcza kolejne wznowienia – a to serii, które wydawał przed laty, a to znów cykli, którymi zajmowała się konkurencja (najczęściej niedokończonych). Tym razem padło na kultową już, uważaną za opus magnum Enkiego Bilala serię „Trylogia Nikopola”. Kto nie czytał całości, kiedy ukazywała się w latach 2002-2003 i 2014, teraz ma okazję nadrobić ten ewidentny błąd. Bo historia ta, całkiem nieźle przeniesiona na ekran kinowy, to jeden z najciekawszych i najlepszych komiksów tego typu i nie znać go po prostu nie wypada.

Paryż, początek marca 2023 roku. Miasto pełne jest podziałów, biedy i kroczących ulicami i nie tylko przybyszów z obcych planet. W rzeczywistości przypominającej połączenie faszyzmu z seksizmem, żyją najprzeróżniejsze jednostki. I oto pewnego dnia zdarza się coś niezwykłego. Nad miastem zawisa obcy statek w kształcie piramidy, który zamieszkują egipscy bogowie. Chcą od ludzi paliwa, towaru deficytowego, a w zamian nie oferują nic. Do tego z ich statku ucieka Horus, a na ziemię spada zestrzelone zahibernowane ciało z 1990 roku. To ostatnie należy do Alcyda Nikopola, wysłanego w kosmos za dezercję przez Sąd Wojskowy w 1993 roku skazańca. Horus nie wie, jak Nikopol wrócił na Ziemię, ale decyduje się zamieszka jego ciało. Od teraz władając Nikpolem zamierza dokonać zemsty i przejąć władzę w kraju…

„Trylogia Nikopola” to jedna długa opowieść złożona z trzech albumów, z których każdy właściwie można czytać nienależnie. Wszystko to składa się na dzieło dziś już kultowe, jeśli nie legendarne, które, jako jedna z nielicznych europejskich opowieści graficznych, trafiło też na wielki ekran – film „Immortal – Kobieta pułapka” nakręcił zresztą sam Bilal. Warto tu też wspomnieć o grze inspirowanej komiksem „Nikopol: Secrets of the Immortals”, ale wszystko to blednie w porównaniu z rewelacyjnym pierwowzorem.

Historia o Nikopolu to futurystyczna, choć jakże nam bliska (także datą, bo czas akcji dzieli od nas ledwie kilka lat), wciągająca i porywająca opowieść, która, jak każda dobra fantastyka, jest przede wszystkim opowieścią zaangażowaną. Pełna odniesień do faszyzmu, komunizmu i sytuacji politycznej lat 80. XX wieku (Enki Billa, a właściwie Enes Bilal urodził się w Belgradzie i trudno by nie przemycił też czegoś związanego z rodzinnymi stronami i wydarzeniami, jaki się tam rozegrały) całość początkowo nie wydaje się tak genialna, jak np. „Polowanie” Bilala, ale wraz z kolejnymi stronami robi coraz większe wrażenie. To trudny komiks, wymagający. Dziwnie sterylny, zimny, ale mający w sobie coś fascynującego i porywającego. Ma w sobie głębię, ma mądrość, ma przesłanie, ale też i epickość oraz widowiskowość.

Wszystko to, łącznie ze świetnie skrojonymi bohaterami, robi duże wrażenie. Ale jeszcze większe robią same ilustracje. To one budują rewelacyjny klimat całości i przykuwają wzrok na o wiele dłużej, niż wymaga sama lektura. W skrócie: to świetna, oldschoolowa (w najlepszym tego słowa znaczeniu) lektura dla inteligentnego i dojrzałego czytelnika. Miłośnicy trudniejszej, wymagającej i nieoczywistej fantastyki będą zachwyceni.