ZGUBMY SIĘ

"Wszystko wydarzyło się kilka lat temu. Był całkiem zwyczajny dzień. Niewiele się działo. Błądziłem po plaży, niestrudzenie uzupełniając swoją kolekcję kapsli i bez szczególnego powodu przystanąłem, by spojrzeć w górę. I wtedy właśnie pierwszy raz ją zobaczyłem." To była zguba. Stary, czerwony kociołek, z którego wyrastają najróżniejsze odnogi świadczące, że w środku znajuje się jakieś żyjątko. Tak zaczyna się "Zguba". Kolejny, świetny komiks Shauna Tana na naszym rynku.

Tytułowej zguby właściwie nikt nie zauważa. Przemyka niepostrzeżenie między zabieganymi, wiecznie zajętymi swoimi sprawami ludźmi. Potrzebny jest dopiero ktoś, kto otwiera głowę i serce, by objawiła się. W tym przypadku "zguba" pojawiła się na plaży czekajac z nadzieją, że ktoś pomoże znaleźć jej drogę do jej świata. Świata, gdzie podobne jej istoty mogą funkcjonować nie zastanawiając się, czy coś można, czy coś wypada... Zguba w naszym świecie jest kimś obcym. Kimś niedostosowanym, nieprzygotowanym do funkcjonowania w zalataniu, w pogoni za bliżej niesprecyzowanym celem. Chociaż... To zguba zdaje się być normalną istotą w nienormalnym, pędzącym do przodu świecie. Jest istotą, która zachęca do patrzenia przez szeroko otwarte oczy, do rozglądania się na boki, do odkrywania. Do rozwijania pasji - nawet jeśli jest nią kolekjonowanie kapsli (zostały zaprezentowane na przepięknej wyklejce) - i świętowania małych rzeczy - jak przesiadywanie z kumplem na dachu, z kubkiem gorącej herbaty w dłoni.

"Zguba" to pięknie zilustrowana książka. Przepełniona jest surrealizmem w steampunkowym wydaniu. Kociołek wędruje więc przez miasto pełne dziwnych rur, dymiących kominów, kabli, trybików, znaków i tablic informacyjnych. Wędruje przez ciężkie przestrzenie, by dotrzeć do swej idylliczej, kolorowej krainy. Ale grafiki to jedno, a sam skład albumu to drugie. Poszczególne rysunki Tan poukładał na "strony" starego podręcznika "dla studentów przygotowujących się do pierwszego egzaminu z tematu silników cieplnych i termodynamiki stosowanej". W tle mamy więc wykresy, techniczne schematy i ciągi liczb. Podkreśla to rozdźwięk między dwoma światami - racjonalnego myślenia i ubierania wszystkiego w normy oraz czucia i otwierania się na nowe.

Opowieść ta była już raz wydana w Polsce. "Zguba" weszła w zaprezentowany w 2014 roku zbiorek trzech opowieści Tana zatytułowany "Zgubione, znalezione". Chyba nie muszę dodawać, że oczywiście nakład tamtej publikacji już dawno został wyczerpany? "Zgubę" mogą znać też miłośnicy kina. W 2011 roku Shaun Tan i Andrew Ruhemann za obraz "The Lost Thing" otrzymali Oscara za najlepszy krótkometrażowy film animowany. Sam film zaś prezentowany był swego czasu w polskich kinach.

Andrzej Kłopotowski